Op 14 juli 1960 zette de 26-jarige Jane Goodall voor het eerst voet aan wal op de oevers van het Tanganyikameer in Gombe, Tanzania om het gedrag van chimpansees in het wild te bestuderen. Op die dag begon haar baanbrekende onderzoek, dat grote gevolgen had voor de visie op de relatie tussen mens en dier en de wijze waarop we met chimpansees en andere primaten omgaan.
Jane werd wereldberoemd door een aantal ontdekkingen, zoals bijvoorbeeld dat chimpansees werktuigen maken en gebruiken om termieten te vangen. Tot die tijd werd gedacht dat alleen mensen werktuigen gebruiken. Ook gaf ze de chimpansees namen in plaats van nummers en zag ze de chimpansees als individuen met emoties en gaf ze om hen, iets dat totaal niet als wetenschappelijk werd gezien.
Jane’s levenswerk startte dus 63 jaar geleden in Tanzania en is inmiddels het langstlopende wetenschappelijk onderzoek naar wilde chimpansees ter wereld.
Op 14 juli, op World Chimpanzee Day, vieren we dat Jane Goodall op deze dag haar onderzoek begon. Ook vieren we dat de chimpansees onze nauwste verwanten zijn. Dit jaar met het thema #ChimpanzeeConnection. En doen we een dringend beroep om te helpen de chimpansees tegen uitsterven te beschermen.
Jane Goodall vertelt in dit filmpje waarom vandaag een enorm belangrijke dag is, en legt uit hoe jij kan bijdragen aan de bescherming van deze prachtige dieren.
Verbonden met ons
De chimpansee (Pan troglodytes) is op evolutionair gebied onze nauwste verwant: we delen 98 procent van ons DNA met deze primaat. Genetisch gezien is de verwantschap tussen mensen en chimpansees zelfs groter dan die tussen muizen en ratten. Het was die overeenkomst met de mens die Dr. Louis Leakey vooral interesseerde en waarom hij Jane vroeg de chimpansees te bestuderen. Jane zelf raakte vooral ook gefascineerd door de onderlinge familierelaties en clan-verhoudingen.
Iconische foto
In 1964 nam de echtgenoot van Jane Goodall, Hugo van Lawick, een foto van haar en een jonge chimpansee. Deze foto is een van ’s werelds meest herkenbare foto’s geworden die de band tussen mens en chimpansee laat zien.
Jane: “Het doet me denken aan een magische tijd toen ik elke individuele chimpansee kende, en elke lid van de familie. Ik zag Flint’s ontwikkeling van een kleine baby tot een verwend nest, altijd ondersteund door zijn oudere zus of een van zijn oudere broers als een andere jongere hem per ongeluk (of soms opzettelijk!) pijn had gedaan. Het beeld doet me denken aan de beste dagen van mijn leven”.
Deze foto van Jane Goodall met babychimpansee Flint veranderde onze kijk op het dierenrijk (Credit: Hugo van Lawick/JGI)
Bedreigde diersoort
Jane Goodall had genoeg tijd in Afrika doorgebracht om de afbraak van de leefgebieden van de chimpansees met eigen ogen te aanschouwen. Tijdens een conferentie hoort ze over de in rap tempo afnemende chimpansee-populaties in Afrika. Ook vanuit een vliegtuigje zag ze hoe het leefgebied van chimpansees in korte tijd werd weggekapt.
Volgens sommigen zijn er nog zo’n 150.000 tot 200.000 chimps in het wild, volgens anderen nauwelijks 100.000. Een eeuw geleden waren het er nog zo’n 2 miljoen, maar door toedoen van de mens (houtkap, jacht en stroperij) neemt het aantal in rap tempo af en staat het dier inmiddels op de Rode Lijst van de IUCN als bedreigd diersoort.
Help mee
Daarom besloot Jane zich op een gegeven moment alleen nog maar in te zetten voor de bescherming van de chimpansees in het wild, bescherming van hun leefgebieden en voor de opvang van chimpansees die slachtoffer zijn geworden van stroperij of handel in wilde dieren. De Jane Goodall Instituten wereldwijd zamelen daar geld voor in jij kunt daarbij helpen!
Deze ernstig bedreigde dieren hebben alle steun en aandacht zo hard nodig. We kunnen toch niet toelaten dat onze nauwste verwant, de chimpansee, uitsterft? Hoe kunnen we dat ooit aan onze kinderen en kleinkinderen uitleggen?
Meer lezen?
Lees meer over het adopteren van een chimpansee.
Lees meer om het werk van Jane Goodall te steunen met een donatie
Lees meer over welke mogelijkheden er zijn om ons als bedrijf te sponsoren
Over de bijzondere band tussen mens en chimpansee? De BBC wijdde er een mooi artikel aan >