Op 14 juli 1960 arriveerde een jonge Britse vrouw voor het eerst aan de oever van het Tanganyikameer in Tanzania. Wat zij toen nog niet kon weten, was dat ze op het punt stond de wereld voorgoed te veranderen.
De toen 26-jarige Jane Goodall kreeg de kans van haar leven toen paleontoloog en antropoloog Dr. Louis Leakey haar vroeg om onze nauwste levende verwanten te bestuderen: wilde chimpansees. Jane’s baanbrekende observaties leidden tot revolutionaire inzichten in het gedrag van chimpansees en daarmee ook in dat van mensen.
Op 14 juli 2025, Wereld Chimpansee Dag, vieren we daarom een bijzondere mijlpaal: precies 65 jaar geleden arriveerde Jane Goodall in Gombe, om haar onderzoek naar wilde chimpansees te beginnen. Overdag trok ze urenlang door de bossen om de chimpansees te observeren, en ’s avonds werkte ze in haar tent haar veldnotities nauwkeurig uit.
De chimpansees van Gombe worden bedreigd
De beroemde chimpansees van Gombe, aan wie we zoveel waardevolle inzichten te danken hebben, worden bedreigd. Help ons om het levenswerk van Jane Goodall voort te zetten en de leefomgeving van de chimpansees, en daarmee hun voortbestaan, te beschermen. Doe je mee?
Het langstlopende veldonderzoek ter wereld
In de afgelopen 65 jaar hebben Jane Goodall, het Jane Goodall Institute en diverse onderzoekspartners samen het langstlopende wetenschappelijke veldonderzoek naar wilde chimpansees ter wereld opgezet en voortgezet. In 2018 werd deze unieke studie bekroond met een Guinness World Record.
Door haar werk in Gombe is niet alleen ons begrip van chimpansees verdiept en zijn generaties wetenschappers geïnspireerd, maar ook de dringende noodzaak aangetoond om onze nauwste verwanten in het dierenrijk te beschermen tegen uitsterven. Lees meer over het onderzoek in het Gombe Stream Research Centre >
Dit werk heeft de betekenis van natuurbescherming ingrijpend veranderd: Jane Goodall merkte dat alle leefgebieden van de chimpansees sterk te lijden hebben onder de oprukkende menselijke activiteiten en ze realiseerde zich dat het beschermen van de chimpansees en hun leefgebieden niet mogelijk was zonder de lokale bevolking centraal te zetten in het ontwerpen en uitvoeren van projecten.
Hieruit is ons model TACARE ontstaan, waar elk programma op is gebouwd: de lokale bevolking leidt de landschapsprogramma’s. Een revolutie in de natuurbescherming destijds en bewezen de sterkste basis voor langdurige bescherming.
Video: Jane Goodall Instituut & Google
Jane: een wetenschappelijke pionier
Als baanbrekend onderzoeker heeft Jane Goodall met haar ontdekkingen in Gombe wereldwijd generaties wetenschappers geïnspireerd. Ze doorbrak wetenschappelijke barrières en wees nieuwe wegen, ver voorbij de grenzen van de wetenschap.
Het verhaal van deze jonge Britse vrouw wekte wereldwijd bewondering en enthousiasme. Dat zorgde niet alleen voor wetenschappelijke vooruitgang, maar leidde ook tot een duidelijke toename van vrouwen in bètarichtingen (wetenschap, technologie, engineering en wiskunde), evenals in aanverwante domeinen zoals natuurbescherming, diergedrag en milieuwetenschappen. Dankzij haar voorbeeldrol en haar inzet als mentor heeft ze decennialang de weg geëffend voor meer vrouwelijke vertegenwoordiging in de wetenschap.
Bekijk de tijdslijn van 1960 tot nu met de belangrijkste inzichten uit het onderzoek >
